Złoty skarabeusz. Brąz. J.P. Philippe. Francja. XX wiek.

Kupując tę rzeźbę w Paryżu byłem przekonany, że kupuję minimalistyczną, abstrakcyjną formę. Dopiero odczytany dużo później tytuł „Złoty skarabeusz”, zmusił mnie abym spojrzał na rzeźbę nieco inaczej. Dostrzegł zarysy owada, który w starożytnym Egipcie uważany był za istotę świętą.

Symbolizował odwieczną wędrówkę słońca po nieboskłonie, jego codzienne odradzanie się na nowo. Uważano, że skarabeusz powstaje z niczego. Rodzi się z kulki gnoju, którą owad mozolnie toczy przed sobą. Upór owada sprawił, że skarabeusz symbolizował także dyscyplinę, pozwalającą nadać sens życiu człowieka.

Bóg Chepi „Ten, który się rozwija”, przedstawiany pod postacią człowieka ze skarabeuszem zamiast głowy, uważany był za personifikację boga Atum, stwórcy wszystkich bóstw. Amulety w formie skarabeuszy wkładano do grobowca faraona aby przyspieszyć jego zmartwychwstanie u boku Ozyrysa.

Rzeźba jest sygnowana J.P. Philippe. Nazwisko jest dość popularne i kilka osób o takim nazwisku para się sztukami pięknymi. Mam nadzieję (choć nie twierdzę, że tak jest na pewno), że twórcą tej rzeźby jest Jean Pierre Philippe, artysta urodzony w roku 1944 we Francji. Rzeźbiarz pracujący głównie w kamieniu, odkąd w roku 1961 podczas pobytu we Włoszech odwiedził kamieniołomy w Carrara. Marmur z tych kamieniołomów przyczynił się do powstania jego twórczego credo, „ trzeba odsłonić to co w kamieniu jest ukryte”. Jak sam twierdzi nie należy do żadnego nurtu artystycznego, tworzy między niebem a ziemią. Najbardziej znanym jego dziełem jest instalacja plenerowa w pobliżu Sienny, ustawiona na środku niczego, wykonana z szarego bazaltu, przedstawiająca minimalistyczne drzwi, przejście czy po prostu duży prostokąt. Artysta jest doceniany na światowym rynku sztuki.

Myślę, że na jakimś etapie swej drogi twórczej J.P. Philippe mógłby być autorem „Złotego skarabeusza”. Sądzę tak ze względu na jej minimalizm obecny także w większości jego prac i z powodu słońca, którego wędrówki skarabeusz jest symbolem. J.P. Philipe często wykorzystuje słońce jako współtwórcę swoich dzieł. Buduje drabiny mające sięgać do nieba, szuka słonecznego odbicia w lustrach czy złotej folii, będących częścią jego instalacji. Ważnym elementem pojawiającym się w jego instalacjach jest zegar słoneczny i cień rzucany przez rzeźby. Zegar słoneczny, zaznaczony bardzo szczątkowo, jest elementem „Złotego skarabeusza”.

Rzeźba ma 24 cm długości, 20 cm wysokości i 13 cm szerokości. Kamienna podstawa skarabeusza ma wymiary 16 na 13,5 na 2 cm.