Para Dogonów. Drewno. Mali. XX wiek.

Nie podejmuję się w tym miejscu szerzej napisać o sztuce Dogonów mimo, że jest to najobficiej opisana sztuka plemion afrykańskich. Jest bardzo różnorodna, także stylistycznie. Dałoby się nią obdarzyć kilka afrykańskich plemion i jeszcze coś by zostało. Dość powiedzieć, że samych wzorów masek będących w użyciu jest prawie osiemdziesiąt.

Patrząc na rzeźbę, którą oferuję, trudno na pierwszy rzut oka rozpoznać płeć przedstawionych postaci. Sprawa staje się oczywista gdy zobaczymy ich plecy. Kobieta ma na plecach dziecko, mężczyzna kołczan ze strzałami. Postacie są równej wysokości i trudno ustalić hierarchię ich ważności. I to jest podstawowy sens tej rzeźby, przedstawiającej według wierzeń Dogonów pierwszą parę ludzi, których my Europejczycy nazywamy Adamem i Ewą. Kobieta i mężczyzna są sobie równi mimo, że przypadły im różne role społeczne. Tylko ich współpraca i jedność pozwala na odradzanie się kolejnych pokoleń, zapewnia ciągłość życia na ziemi. Zmarły człowiek odradza się w życiu nadprzyrodzonym jako przodek ale jednocześnie odradza się jako dziecko w rodzinie zmarłego.

Rzeźba pary Dogonów symbolizuje porządek świata poprzez symetryczne i frontalne przedstawienie postaci. Zachowuje przy tym wszystkie kanony stylu Dogonów. Wydłużone torsy, duże głowy i nieproporcjonalnie krótki nogi. Postacie pokrywają plemienne skaryfikacje, podkreślające rytm pionowych i poziomych elementów rzeźby. Para Dogonów ma dla tej społeczności szczególne znaczenie. Używana jest tylko podczas najważniejszych plemiennych rytuałów, na co dzień przechowywana jest w sanktuarium.

Myślę, że rzeźba jest stara. Ma przynajmniej kilkadziesiąt lat. Ma naprawy świadczące, że była ważna dla poprzednich właścicieli. Jest duża. Ma 108 cm wysokości, 29 cm szerokości i 30 cm głębokości.