Maska z rybą. Bamum. Kamerun. Brąz. XX wiek.

Konia z rzędem temu kto potrafi z niezachwianą pewnością przypisać etnicznie i terytorialnie oferowaną maskę. Do sklepu trafiła ze względu na swą urodę, którą urzekła mnie na stoisku francuskiego wystawcy.

W tytule oferty zakwalifikowałem ją do ludu Bamum. Głównie poprzez charakterystyczne, wypukłe policzki będące wśród Bamum symbolem tuszy a więc bogactwa i dostatku. Kłopot w tym, że plemię to zupełnie nie używało brązu do wytwarzania przedmiotów obrzędowych. Mistrzami w Kamerunie, jeśli chodzi o odlewanie w brązie byli i są rzemieślnicy Tikar, mieszkający po sąsiedzku. Na dodatek w przeszłości Tikar zdominowali militarnie i ekonomicznie lud Bamum. Kamerun to etniczny tygiel. Żyje tam ponad 20 grup zaznaczających swą odrębność poprzez język, wierzenia, sztukę i obyczaje. Kuszą je żyzne ziemie olbrzymiego Grasslandu.

Trochę zagadkowa jest też umieszczona na głowie maski ryba. W sztuce afrykańskiej nie zdarza się to zbyt często. Owszem Bamum używają symboliki zwierzęcej w swej sztuce. Ale zwykle są to zwierzęta będące wyróżnikami klanów czy stowarzyszeń. Rybactwo, z nieznanych mi powodów, nie cieszy się w Afryce zbyt dużą estymą.

Reasumując. Maska na pewno powstała na terenie Kamerunu a większość jej cech skłania mnie do przypisania jej ludowi Bamum. Przypuszczam, ze miała funkcję raczej dekoracyjną. Każda z dużych rodzin miała własny zestaw masek, używanych podczas ceremonii i obrzędów. Na co dzień były przechowywane w specjalnie wyznaczonych miejscach.Być może wykonana z brązu maska, nawet jeśli nie brała udziału w obrzędach, świadczyła o prestiżu i bogactwie rodziny.

Maska jest piękna i pełna ekspresji. Z ładną patyną, która zapewnia, że nie powstała wczoraj. Osobiście mam nadzieję, że została wykonana w połowie XX wieku. Ma rozmiar niedużej afrykańskiej maski obrzędowej. Jej wysokość to 27 cm, szerokość 18 cm a głębokość 12 cm.