Ryba. Dhokra. Brąz. Indie. XIX/XX wiek.

Oferowana ryba została wykonana w Indiach według najwcześniejszej metody odlewania metali nieżelaznych jaką zna człowiek. Przyjmuje się, że sposób odlewania na wosk tracony z wykorzystanien twardego rdzenia znany był już ponad 4000 lat temu. Najstarszy artefakt znajduje się w Muzem Narodowym Delhi, jest to „ tancerka z Mohenjo” nazwana tak od miejsca w którym została znaleziona. Jej powstanie szacuje się na 2500 rok p.n.e.

Koczownicze plemię Dhokra, wywodzące się z zachodniej części Indii rozlało się po olbrzymim terytorium, wraz ze swymi umiejętnościami. Trudno dziś powiedzieć co pozostało z pierwotnej, ludowej sztuki Dhokra. Byli rzemieślnikami świadczącymi swe usługi, w miejscu gdzie akurat przebywali, na rzecz tubylczej ludności. Oczekiwania gospodarzy mieszały się z ich tradycjami i powstawała w ich sztuce nowa jakość. A odlewali prawie wszystko od biżuterii poprzez przedmioty kultu religijnego po przedmioty codziennego użytku. Metoda wykonania zawsze była taka sama. Na trzpień z gliny i mułu rzecznego, uformowany w kształt powstającego przedmiotu, nakładano cieniutkie paski wosku, zmieszanego z żywicą drzewa Damara Orientalis i olejem, tworząc z nich formę dokładnie odpowiadającą powstającemu przedmiotowi. Z zachowaniem wszystkich ozdób. Po stwardnieniu wosku oblepiano go ponownie gliną i wypalano. W miejsce wytopionego wosku wlewano ciekły metal. Po ostudzeniu rozkruszano glinianą formę i wewnętrzny trzpień wydobywając gotowy metalowy kształt, który wystarczyło oczyścić i wypolerować. Niemniej był to proces żmudny trwający kilka dni.

Ryba, którą sprzedaję jest na pewno stara. Nie ma nic wspólnego ze współczesnymi wyrobami, których setki oglądałem na różnych portalach. Inna jakość inna klasa artystyczna. Był to zapewne przedmiot użytkowy, którego przeznaczenia nie znam. Dół zamykała klapka bądź zasuwka. Wartość artystyczna ryby jest nie do przecenienia. Moim zdaniem jest to jeden z najpiękniejszych przykładów sztuki prymitywnej z jakim się zetknąłem.

Ryba ma wymiar 28 na 13 na 5 cm. Stoi na podstawie z pleksy.