Praca kinetyczna. Victor Vasarely (1906-1997)

Victora Vasarelego właściwie przedstawiać nie musiałbym. Jego prace, w tysiącach reprodukcji wpisały się w powszechną świadomość, nawet jeśli nie zawsze kojarzymy je z tym nazwiskiem. Nie ma na świecie poważnego muzeum sztuki współczesnej bez działu poświęconego jego twórczości. Największych nie wyłączając. Zaś ceny jego obrazów osiągają niebotyczne poziomy. Nawet nasz rodzimy rynek, niezbyt zainteresowany sztuką obcą był skłonny wylicytować obraz Vasarelego za ponad 2 mln. zł.

Vasarely urodził się na Węgrzech, skończył prywatną szkołę artystyczną w Budapeszcie i rozpoczął współpracę z węgierską filią Bauhausu. W roku 1930 wyjechał do Paryża i tam pozostał do śmierci. We Francji zaczynał jako grafik pracujący dla agencji reklamowych. Dziś uważa się go za twórcę op-artu ważnej dziedziny sztuki współczesnej. Sam artysta nie odżegnuje się inspiracji Kazimierza Malewicza i Pieta Mondriana i ich abstrakcji geometrycznej.

Op-art. opierając się na mechanizmach rządzących widzeniem , tworzy iluzję przestrzeni na powierzchniach płaskich. Mamy wrażenie, że obraz pulsuje, faluje, wiruje. Wszystko to dzieje się tylko przy wykorzystaniu plam, początkowo czarno-białych później kolorowych. W op-arcie tworzą się wklęsłe bądź wypukłe bryły geometryczne na przestrzeniach dwuwymiarowych.

Vasarely miał ambicję zrewolucjonizować sztukę. Ogłosił na ten temat kilka manifestów. Chciał  znieść tradycyjny podział na malarstwo i rzeźbę. Zastąpić je kreacją plastyczną.

Od 1955 roku Vasarely tworzy cykl optyczno-kinetyczny, a następnie publikuje teorię Folkloru Planetarnego. Sztuka ma bazować na mechanizmach  technologii i metodologii. Tworzy alfabet plastyczny i system aplikacji. Coś, co dziś nazwalibyśmy oprogramowaniem dla tworzenia dzieł plastycznych. Może nim się posłużyć odbiorca. Z gotowych elementów kompilować własną sztukę.

Praca, którą oferuję nawiązuje do takiego sposobu myślenia. Pochodzi z teki wydanej w roku 1973 przez Editions Du Griffon, oficyny, która wydała większość dzieł tego artysty. “Oeuvers Profondes Cinetiques” bo taki tytuł ma publikacja, składa z 16 elementów, które można dowolnie zestawić, łącząc zadrukowaną przezroczystą folie i czarną serigrafię z figurami geometrycznymi. Ja zestawiłem je w 8 kompletów i oprawiłem przedzielając szybą o grubości 1 cm. Prace mają wymiar 47 na 47 cm. W świetle passe-partout 25 na 25 cm.