Szkoła zakopiańska. Pudełko drewniane. XX wiek.

„Styl zakopiański”, „szkoła zakopiańska” spowodowały, że elementy kultury ludowej Podhala zagościły w kulturze ogólnonarodowej. Był nawet czas, na przełomie XIX i XX wieku, kiedy sądzono, że styl zakopiański najlepiej oddaje cechy sztuki słowiańskiej, próbowano przypisać mu patriotyczny, narodowy charakter.

Faktem bezspornym jest, że Zakopane, Szkoła Przemysłu Drzewnego, Liceum Plastyczne im. A. Kenara wpisały się na stałe w mapę sztuki polskiej. Powstałe tam dzieła, myślę tu przede wszystkim o rzeźbie, do dziś urzekają wyrazistym stylem, doskonałością kompozycji, uniwersalizmem. Podobają się niezależnie od panujących aktualnie mód i trendów w sztuce. Stało się nawet więcej niż planowali jego twórcy. W każdym przeciętnym polskim mieszkaniu znajduje się element „góralszczyzny”. Skórzane kierpce, kapelusz góralski, wyszywany serdak czy nieśmiertelna drewniana ciupaga. Ale to już inna opowieść o urokach kultury masowej.

Pudełko, które wystawiam znalazłem na warszawskim Kole. Nie jestem w stanie określić jego wieku. Równie dobrze może być produktem przedwojennej Spółdzielni „Ład” jak i powojennej „Cepelii”. Mogło też powstać w warsztatach jednej z zakopiańskiej szkół. Jedno jest pewne, nie ma nic wspólnego z tandetą jarmarcznych straganów.

Pudełko jest wyjątkowe. Z doskonale zakomponowaną sceną zdobiącą jego wieko. Intryguje i odwołuje się poprzez zastosowane środki wyrazu artystycznego do najlepszych zakopiańskich tradycji. Kubizmu, geometrii płaszczyzn, operowania światłocieniem, klarownością zamkniętej kompozycji. Może będę nieprzyzwoity ale niemal czuję tęsknotę harnasia zasłuchanego w dźwięki góralskich skrzypek.

Pudełko nie jest niestety w najlepszym stanie. Ma pęknięte i nie najlepiej sklejone dno. Trochę wypaczone wieko. Wymaga sporo pracy aby przywrócić mu dawną świetność. Tylko to powstrzymało mnie od wymyślenia zaporowej ceny.

Pudełko ma wymiary 24 cm na 16 cm. Jego wysokość to 8 cm.