Ceremonialna fajka. Brąz. Luba. Kongo. XX wiek.

Po raz kolejny na półkę mojego sklepu trafia afrykańska fajka z brązu. Być może dlatego, że cieszą się one zainteresowaniem klientów co dopinguje mnie do poszukiwania ciągle nowych.

Wiele już o fajkach napisałem. Zwyczaj palenia tytoniu przywieźli do Afryki Portugalscy kupcy. Wierzę jednak, że rdzenna ludność tego kontynentu używała substancji zmieniających nastrój już dużo wcześniej. Zapewne także poprzez wdychanie dymu powstającego w procesie ich spalania. Poza tym fajka w Afryce odgrywała jeszcze jedną rolę. Była symbolem prestiżu i bogactwa. Szczególnie te wykonane z brązu. Były także świadectwem olbrzymiego kunsztu afrykańskich rzemieślników. Odlewane metodą na wosk tracony, ogromne fajki stanowiły wyzwanie zarówno dla odlewników jak i rzeźbiarzy tworzących rozbudowane, dekoracyjne, pełne plemiennych symboli woskowe modele.

Oferowana fajka zapewne do nich należy. Twarz siedzącej, raczącej się trunkiem postaci ma rysy najbardziej przypominające mi te spotykane na maskach i figurach społeczności Luba. Scena sugeruje, że była przeznaczona do wspólnego użytkowania podczas plemiennych uczt. Choć nie sądzę żeby ta akurat kiedykolwiek, nawet w zamierzeniach jej twórców, miała służyć do palenia. Jest po prostu odwzorowaniem dawnych plemiennych wzorów, dziełem sztuki. Szczególne wrażenie robi ażurowa czasza chroniąca wewnętrzną główkę fajki. Zdobiony, powtórzonym ażurowym wzorem cybuch, nie zachował się niestety w całości więc nie wiemy jaką w rzeczywistości miał długość.

Fajka ma 29 cm wysokości, 43 cm długości i 21 cm szerokości. Ma dorobione, zapewne później stalowe podpórki, pozwalające bezpiecznie ustawić ją na kolekcjonerskiej półce.