Akuaba. Aszanti. Gana. XX wiek.

Figurka Akuaba jest jedną z najbardziej rozpoznawalnych rzeźb plemiennych pochodzących z Afryki. To rodzaj lalki, talizmanu przeznaczonego dla młodych kobiet. Ma zapewnić płodność, chronić ciążę, doprowadzić do szczęśliwego rozwiązania. Jest symbolem szczęśliwego macierzyństwa. Niegdyś była noszona na co dzień przez młode kobiety a po porodzie umieszczana w domowym ołtarzyku lub przekazywana kolejnej młodej kobiecie.

Rzeźba jest powielana w tysiącach egzemplarzy przez co stała się pretekstem do dyskusji gdzie są granice sztuki plemiennej. Wiadomo, iż ortodoksyjni kolekcjonerzy za sztukę plemienną uznają tylko te przedmioty, które zostały wykonane z intencją wykorzystania ich w obrzędach plemiennych i zostały faktycznie w takich ceremoniach użyte. Kolekcjonerzy mniej radykalni akceptują przedmioty stare, trzymające kanon sztuki plemiennej.

Talizman, który sprzedaję wyrasta z plemiennej tradycji. Jego użytkowniczki wierzą, że jest pomocny, że pomaga urodzić zdrowe dziecko. To trochę tak jak na przykład niektórzy katolicy wierzą, że figurka św. Antoniego pozwala odnaleźć zaginiony przedmiot. Oczywiście talizman powstaje dziś z myślą o sprzedaży. Jednak wytwórca nie może wiedzieć czy jego nabywcą będzie turysta czy młoda mieszkanka Gany. Jeśli tę samą Akuabę kupi kobieta Aszanti to jest to sztuka plemienna a gdy nabywcą będzie turysta to nie jest ?

Rzeźba przez lata bardzo się zmieniła. Początkowo był to niemal patyk z dużą głową, obecnie to prawie pełnoplastyczna rzeźba kobiety w otoczeniu potomstwa. Niezmienna w rzeźbie pozostaje tylko duża, okrągła głowa symbol księżyca, który jest ucieleśnieniem bogini odpowiadającej za płodność.

Rzeźba nie jest stara. Myślę, że powstała w drugiej połowie XX wieku. Jest w niezłym stanie. Z pośród innych tego typu talizmanów wyróżnia się dodatkowymi symbolami na twarzy. Ma 60 cm wysokości, 20 cm szerokości i 7 cm głębokości.