Butelka na wodę różaną. Cyna. Mosiądz. Emalia. Persja XVII-XVIII w.

Naczynie pozyskałem w drodze wymiany kolekcjonerskiej, jego poprzedni właściciel przez kilka lat przebywał w Holandii i kupił je tam w amsterdamskim antykwariacie.

Jest to najprawdopodobniej wykonana w Persji butelka na wodę różaną. Mogę tylko przypuszczać, na podstawie innych tego typu naczyń, że powstała w XVII-XVIII wieku lub nawet jeszcze wcześniej. Niestety nie da się tego stwierdzić bez specjalistycznych badań. Zrobiono ją z cyny i ozdobiono brązem lub mosiądzem i emalią w delikatne geometryczne wzory. Posiadała zapewne korek lub dozownik.

Woda różana była perskim wynalazkiem z IX wieku. Powstała z olejku różanego a ten wytwarzano w skomplikowanym procesie destylacji płatków róży damasceńskiej. Do późnego średniowiecza destylowano olejek wieloetapowo, w alembikach o niedużej pojemności. Wpływało to na jego dostępność i cenę.

Z Persji woda różana trafiła do Chin, Egiptu, Jemenu, krajów Maghrebu i Europy. Oprócz tradycyjnego wykorzystywania jej jako kosmetyku używano jej także w sposób rytualny. W islamie obmywano nią święty kamień Kabba, Hindusi skrapiali nią miejsca pochówku, nie oparło się jej także wczesne chrześcijaństwo czego dowód można odnaleźć do dziś w kościele ortodoksyjnym.

Woda różana służyła do zaspokajania wysublimowanych potrzeb więc równie wykwintne były naczynia do jej przechowywania. Robiono je ze srebra, brązu, szkła i ceramiki. W niewielkich naczyniach wykorzystywaną całą sztukę zdobniczą dostępną Persom. Powstawały miniaturowe cuda będące kwintesencją tej sztuki.

Szkoda, że butelka, którą oferuję zachowała się w tak marnym stanie. Być może spędziła jakiś czas w ziemi. Teoretycznie można by przywrócić jej dawną świetność ale wtedy znikną patyny i trudno będzie uwierzyć, że jest tak stara.

Butelka ma 15 cm wysokości, średnica wylewki ma 3 cm, podstawy 7 cm. Szerokość brzuśca to 10 cm.