Maska Ko Jo. Drewno. Staruszek. Teatr Noh. Japonia. XIX wiek.

Ta maska to prawdopodobnie postać Ko Jo z teatru Noth. Mały pomarszczony staruszek, który pojawia się w pierwszej części spektaklu we wcieleniu drwala lub rybaka aby wrócić w kolejnych jako emanacja godności i boskości.

Japoński teatr Noh to wielowątkowy, tradycyjny spektakl z elementami dramatu, muzyki wokalnej i instrumentalnej, zasiedlony oprócz aktorów przez demony i duchy. Wywodzi się z obrzędowego, rytualnego widowiska kagura nazywanego też tańcem bogów. Spektakl Noh trwa 10 godzin. Jego zasady zostały ustalone już w XIV wieku. Został uznany przez UNESCO za światowe dziedzictwo kulturowe.

Niestety śmiem twierdzić, że bez gruntownej znajomości kultury japońskiej teatr Noh dla postronnego odbiorcy jest niedostępny. W tym spektaklu znaczenie ma każdy gest i każdy dźwięk pojawiający się na scenie. Jego scenariusz jest ustalony i niezmienny od setek lat.

Podobnie jest z maskami zakładanymi przez aktorów. Mężczyźni odgrywają rolę męskie i kobiece. Pierwowzory masek powstały w XIV wieku. Najcenniejsze maski teatru Noh znajdują się w rodowych kolekcjach, świątyniach lub muzeach. Były przekazywane przez aktorów z pokolenia na pokolenie. Maski są wykonywane według ustalonego kanonu z drewna japońskiego cedru. Powstanie maski to proces trwający wiele miesięcy. Wyrzeźbione maski są pokrywane zaprawą, wielokrotnie polerowane i malowane.

To co oferuję to zapewne tylko ocalały fragment maski Ko Jo. Początkowo sądziłem, że mam do czynienia z maską okina charakteryzującą się ruchomą dolną szczęką ale tradycyjna maska Ko Jo zawsze jest pełna. Zresztą nie będę udawał eksperta. Nie mam wystarczającej wiedzy na temat teatralnych masek japońskich. Na dodatek podejrzewam, że maska na odwrocie jest precyzyjnie opisana. Mnie zachwyciła jej ekspresja i to, że według mnie jest naprawdę stara.

Maska ma 14 cm wysokości, 16 cm szerokości i 8 cm głębokości.