Hak. Drewno. Latmul. Papua Nowa Gwinea. XX wiek.

Może trudno w to uwierzyć ale rzeźba, którą proponuję spełniała kiedyś bardzo prozaiczną funkcję. Służyła do przechowywania żywności. Wilgotny klimat, insekty, owady, gryzonie, wiecznie głodne dzieci zmusiły plemiona Papui Nowej Gwinei do znalezienia sposobu ochrony zapasów żywności. Żywność wieszano w plecionych workach na krokwiach u szczytu chat.

Setki lat starań plemiennych artystów sprawiło, że hak do podwieszania żywności oderwał się od swej pierwotnej użytkowej funkcji. Zaczęto zdobić je postaciami przodków (przy okazji wierzono, że ci sprawią, że żywność nie będzie psuła się tak szybko) i totemicznymi zwierzętami klanów do których należały mieszkańcy chat.

O ile w chatach haki nawet te z wyrzeźbionymi postaciami, traktowano bardziej użytkowo, nie pełniły rozbudowanych funkcji religijnych, to duże rzeźbione haki wieszane w domu modlitw pełniły głównie rolę ceremonialne. Owszem wieszano na nich żywność ale były to ofiary. Zjadał je szaman bądź inna osoba odpowiedzialna za dom modlitw i to pozwalało wcielić się w ducha Samban i być wyrocznią w ważnych dla wioski sprawach, polowań, bitew, wypraw.

Rzeźbione haki najczęściej odnajdywano wśród Lamulów, żyjących wzdłuż rzeki Sepik w Papui Nowej Gwinei. Rzeźba, którą oferuję przedstawia przodka i bardzo symbolicznie opracowanego krokodyla. Ocalało sporo polichromii co pozwala się domyślać dawnego piękna rzeźby. Mamy też charakterystyczne dla plemion Papui Nowej Gwinei wypustki symbolizujące skórę krokodyla a czasem określane jako ślady po ugryzieniu zwierzęcia. Rzeźba nie jest bardzo stara. Powstała zapewne w drugiej połowie XX wieku. Trzeba jednak pamiętać, że wiele artefaktów kultur plemiennych tych stron, odkryto dopiero w latach sześćdziesiątych ubiegłego wieku.

Rzeźba ma 91 cm wysokości, 27 cm szerokości i 9 cm głębokości.