Maska Ntomo. Bambara. Mali. XX wiek.

Maskę Ntomo mam już w ofercie mojego sklepu. Sporo o niej napisałem choć wystawiony egzemplarz nieco odstawał od klasycznego wizerunku tej maski.

Niestety zgodnie z zasadą im dalej w las tym więcej drzew, jestem bezradny  wobec różnorodności masek Bambara i sposobów ich wykorzystania. Próba opisania tego stworzyłaby opasłe dzieło. Ma to związek ze ścisłym podziałem organizacji życia członków tej społeczności miedzy poszczególne stowarzyszenia.

Stowarzyszenia Ntomo i Komo odpowiadają za organizację życia społeczności, Namo I Koro dbają o jej moralność a Kore i Tyi wara starają się aby rolnicy byli w stanie wyprodukować odpowiednią ilość żywności. Oprócz tego wyodrębnionych jest kilka innych stowarzyszeń zajmujących się bardzo wąskimi aspektami życia społecznego jak na przykład bezpłodnością. Każde z nich używa innych masek dla osiągnięcia swych celów. Niektóre z masek po zakończeniu rytuału do jakiego były stworzone należało spalić aby nie nadużywać ich mocy.

Na dodatek w ramach jednego stowarzyszenia używano różnych rodzajów masek. W Ntomo były ich przynajmniej dwa rodzaje. Takie z wąskimi ustami jak ta, którą oferuję uczyły adeptów Ntomo jak ważna jest cisza i umiejętność powściągliwej mowy.

Generalnie masek Ntomo używano podczas inicjacji młodych, nieobrzezanych chłopców na samym jej początku. Cały proces inicjacji miał sześć etapów, trwał kilka lat i odpowiadały zań różne stowarzyszenia. Chłopcy a potem już młodzi mężczyźni poddawani byli ciężkim próbom, łącznie z wielodniowym samotnym pobytem w buszu.

Maska jest w dobrym stanie, niewielką starą naprawę widać jedynie w okolicy dolnej szczęki. Myślę, że ma kilkadziesiąt lat. Drewno jest spatynowane w naturalny sposób. Nikt nigdy nie starał się sztucznie dodać jej lat. Ma 58 cm wysokości, 20 cm szerokości i 12 cm głębokości.