Książę Thungedaw. Marionetka. Birma. XX wiek.

Teatr marionetek w Birmie swój okres największego rozwoju święcił w XVIII wieku, choć jego początek niektórzy datują na XV wiek. To wówczas powstały ścisłe, nadzorowane przez królewską władzę, przepisy określające powstawianie lalek. Robione je z drewna yamane. Cały zestaw 28 lalek powinien być wykonany z jednego drzewa. Kłodę wrzucano do wody i z części wystającej ponad jej powierzchnię robiono lalki, które odgrywały męskie postacie, z części zanurzonej w wodzie pozostałe. Każda marionetka powinna składać się z 17-19 części, poruszanych przez 11-16 sznurków. Ilość sznurków zwiększyła się pod koniec XIX wieku. Szukano wówczas nowych możliwości animacji lalek gdyż teatr musiał konkurować z nowymi formami rozrywki, które pojawiły się po aneksji Birmy przez Brytyjczyków w roku 1885.

Wymiary lalek, wielkość głowy, długość ramienia, ilość ruchomych miejsc także ściśle regulowały przepisy. Odnośnikiem miary była dłoń. Np. wysokość głowy to odległość między kciukiem a środkowym palcem, jej szerokość to cztery palce. Dość szczegółowo określano również recepturę farby do malowania marionetek i sposób jej nakładania.

Repertuar teatru marionetek zawierał tradycyjne buddyjskie epopeje, birmańskie legendy, miłosne perypetie książąt i księżniczek.

Spektakle odbywały się w nocy a głównym ich odbiorcą był dwór królewski.

Oprócz artystycznych zadań na scenie teatr pełnił funkcję swoistej komunikacji między królem a poddanymi. Aktorzy w treść przedstawień, w aluzyjnej formie, wplatali wiadomości, które poddani chcieli przekazać królowi.

Na początku XX wieku teatr marionetek w Birmie stracił swe znaczenie, dopiero w latach osiemdziesiątych podjęto próbę jego odbudowy, słusznie uznając, że jest częścią dziedzictwa kulturowego Birmy.

Lalka, którą sprzedaję, przedstawia królewskiego dworzanina, zwykle pochodzącego z książęcej rodziny i pełniącego rolę sekretarza władcy. Przekazywał on królewskie rozkazy a z drugiej strony na jego ręce wpływały petycje i wnioski różnych warstw birmańskiego społeczeństwa. Thundegaw był zwykle ulubieńcem króla i łatwo wikłał się w dworskie intrygi.

Nie potrafię dokładnie określić kiedy marionetka powstała. Sądzę, że już kilkadziesiąt lat. Nie sprawdzałem na ile rygorystycznie twórcy marionetki przestrzegali przepisów z XVIII wieku. Wydaje się, że lalka ma pełne możliwości ruchu, sznurki działają bez zastrzeżeń na ile potrafiłem to ocenić. Lalka ma około 65 cm wysokości.