Wąż pożerający cielę. Drewno. Rzeźba kolonialna. Afryka. XX wiek.

Sztuka afrykańska nie istnieje w próżni. Kontakt z przybyszami z Europy pozostawił na niej ślad. I to już bardzo dawno. Na starych benińskich brązach przedstawieni są wysłannicy portugalskiego króla składający kurtuazyjną wizytę w Królestwie Beninu.

Część muzealników i najbardziej purystyczni kolekcjonerzy uważają, że prawdziwa sztuka plemiennej Afryki skończyła się wraz z końcem XIX wieku. Przestała wówczas być wytwarzana tylko i wyłącznie dla potrzeb lokalnych społeczności.

Kolonizacja, kontakt z obcą kulturą miał tę sztukę wepchnąć w nurt spełniania oczekiwań kolekcjonerów i etnografów gromadzących zbiory sztuki afrykańskiej, nadać jej komercyjny charakter. Myślę, że takie stawianie sprawy jest błędne. Sztuka Afryki, podobnie jak sztuka pozostałych kontynentów ma charakter dynamiczny, rządzi się własnymi prawami, niezależnymi od klasyfikacji i kategoryzacji jej badaczy.

Rzeźba, którą oferuję, należy do wyodrębnionego przez badaczy nurtu sztuki kolonialnej. Ma być odpowiedzią artystów pochodzących z Afryki na kolonizację i kontakt z zachodnią cywilizacją, na traumę niewolnictwa. Rzeźby te przedstawiają zwykle rdzennych mieszkańców Afryki w europejskich strojach, korkowych hełmach czy mundurach wojsk kolonialnych. W rzeźbach tego typu mniej istotne jest etniczne miejsce gdzie powstała, dużo istotniejsze byłoby poznanie nazwiska jej twórcy. Niestety do powszechnej świadomości przebiło się ich naprawdę niewielu zgodnie z dominującym przeświadczeniem, że sztuka afrykańska jest anonimowa.

Rzeźba jest prawdopodobnie ilustracją mitu lub legendy o potężnym wężu pożerającym inne zwierzęta. Co ciekawe, mężczyzna trzyma w dłoniach, czego niestety nie widać dokładnie na zdjęciach, coś co ja interpretuję jako granaty. Jest więc możliwe, że rzeźba ilustruje jakiś ruch narodowo-wyzwoleńczy w dwudziestowiecznej Afryce. Ale to tylko moje spekulacje.

Rzeźba jest miom zdaniem autentyczna i stara. Powstała w pierwszej połowie XX wieku. Była już naprawiana. Jest wykonana z dość lekkiego drewna przez co nie stoi zbyt stabilnie.

Ma 42 cm wysokości, 17 cm szerokości i 24 cm głębokości.