Mangam. Maska bawołu. Drewno. Mama.Nigeria. XX wiek.

Ciekawa historia. Maskę kupiłem w Paryżu, w sklepie z antykami, który odwiedzam ilekroć jestem w tym mieście. Zresztą kupiłem wtedy dwie afrykańskie maski bardzo podobne stylistycznie. Ponieważ nie miałem zielonego pojęcia na temat etnicznego rodowodu masek, wrzuciłem jedną z masek na fejsbukową grupę, której członkowie wielokrotnie udowodnili swą wiedzę o plemiennej sztuce afrykańskiej.

Grupa była zgodna, że maska pochodzi z Nigerii i jest wykonana przez artystów z plemienia Mama.

Jeden wpis zaintrygował mnie szczególnie. Autor stwierdził, że maska przedstawia ducha ptaka, grupy etnicznej Goemi, jednego z trzech odłamów Mama. Zasugerował, że może być świadectwem nieopisanego jeszcze kultu tej grupy.

Przyznam, że poczułem się jak odkrywca. Tym bardziej, że autor podkreślił, że maska wygląda bardzo autentycznie. Nie podobała mu się jedynie opaska bo jego zdaniem europejska.

Przyjrzałem się dokładnie bawełnianej opasce a w końcu ją zdjąłem choć nie było łatwo bo przymocowano ją gwoździami. Ujawniła się smutna prawda. Ktoś po prostu obciął rogi a kikuty zakrył opaską.

Maska przedstawiała stylizowaną głowę bawołu, rozpowszechnionego wśród Mama kultu Mangam odnoszącego się głównie do siły witalnej i płodności.

Pozostaje pytanie kto, kiedy i dlaczego obciął rogi? Miło by było myśleć, że maska straciła rogi pod wpływem działania chrześcijańskich misjonarzy, dla których wszelkie rogi są symbolem szatana. Niestety nie jestem o tym przekonany. Zbyt często spotykam się z pytaniem o złe moce zawarte w afrykańskich maskach, obawami przed wniesieniem złej energii do domu. Myślę, że tak było także w tym przypadku. Bawół stracił rogi przez zwykły obskurantyzm, ciemnotę i zabobony. Pozostaje jednak świadectwem czasu. Dlatego też wróciłem do europejskiej, bawełnianej opaski.

Maska ma 29 cm wysokości, 16 cm szerokości i 11 cm głębokości.