Postać przodka. Drewno. Dayak. Borneo. XX wiek.

Opisanie bardzo prymitywnie wykonanej rzeźby nie jest proste. Chodzi o to, że możliwości jest zbyt wiele. Większość prymitywnych kultur postać ludzką wyrzeźbi niemal tak samo. Na tej samej zasadzie, każde dziecko na pewnym etapie rozwoju podobnie narysuje człowieka niezależnie w jakim rejonie świata mieszka. Bez kontekstu prawidłowe opisanie niektórych rzeźb jest niemożliwe. Na szczęście w przypadku tej rzeźby kontekst się pojawił.

Kupiłem ją wraz z kilkudziesięcioma przedmiotami należącymi do kolekcjonera z Belgii. Niektóre przedmioty są bardzo charakterystyczne. Bez trudu mogłem stwierdzić, że pochodzą z indonezyjskich wysp. Głównie z Borneo i Timoru. Wydaje się, że ktoś mieszkał długo w tamtym rejonie świata i budował kolekcję świadomie, unikając pułapek turystycznej tandety.

 Prymitywne postacie, bez atrybutów wymykają się europejskim i światowym narzędziom poznawczym. Tym bardziej, że plemienne rzeźby  mają wiele zastosowań i znaczeń zależnie od obszaru z jakiego pochodzą.

Zwykle są związane z kultem przodków. Przedstawiają przodka. Mają za zadanie wchłonąć ducha przodka i stać się medium w komunikacji między żywymi a zmarłymi. Można się do nich modlić aby uzyskać ochronę lub korzyści. Bo duchy przodków zaniosą te prośby do bóstw i bogów zamieszkujących wszechświat.

Innym zadaniem rzeźby może być ochrona wejścia do chaty czy rezydencji. Istniały figury traktowana jako słupy nagrobne. Wszystkie te funkcje może pełnić tak samo wyglądająca figura. Oczywiście są także takie rzeźby, których funkcja nie budzi wątpliwości. Stanowią słupy ogrodzenia, wieńczą dachy, są elementami łodzi czy instrumentów muzycznych.

Zamieszkującą Borneo społeczność Dayaków tworzy 26 grup etnicznych. Przebywają na wyspie od ponad 50 tysięcy lat o czym świadczą odnalezione i zbadane w roku 1941 kości ich przodków.

Rzeźba, którą oferuję, jet najczęściej opisywana jako strażnik,  przeznaczona jest dla ducha zmarłego i jest miejscem jego tymczasowego zamieszkania, zanim rozpocznie długą i niebezpieczną drogę do innego świata. Niestety widać na niej upływ czasu. Myślę, że pochodzi z pierwszej połowy XX wieku.

Ma 66 cm wysokości, 15 cm szerokości i 21 cm głębokości.