Głowa przodka. Drewno. Timor. XX wiek.

Sztuka prymitywna, plemienna szczególnie ta używająca najprostszych środków wyrazu, nie zna granic. Ani tych plemiennych, etnicznych ani tych wytyczanych na mapie przez organizacje państwowe ani nawet granic kontynentów. Gdybym nie miał dodatkowych informacji, mógłbym się zastanawiać czy rzeźba przedstawiająca postać przodka nie powstała u podnóża Himalajów w Nepalu, może na Wyspach Sundajskich a nawet brałbym pod uwagę niektóre społeczności w Afryce.

Na szczęście wiem, że pochodzi ze zbiorów zmarłego kolekcjonera z Belgii eksplorującego głównie Oceanię. Do mnie trafiła już z drugiej ręki od zaprzyjaźnionego sprzedawcy z Poznania. Mam jeszcze wiele artefaktów pochodzących z tego źródła i będę je systematycznie wystawiał na sklepie. Rzeźba przedstawiająca ducha przodka pochodzi według mnie z Timoru. Być może jest częścią większej całości o czym świadczy otwór montażowy w podstawie. Sądzę, że była częścią płotu odgradzającego ludzi od wpływu złych duchów.

Kiedyś już o tym pisałem dlatego wklejam bez wahania.

Niestety sztuka Timoru jest stosunkowo słabo poznana. Prymitywne postacie, bez atrybutów wymykają się europejskim i światowym narzędziom poznawczym. Tym bardziej, że plemienne rzeźby z Timoru mają wiele zastosowań i znaczeń zależnie od obszaru z jakiego pochodzą.

Zwykle są związane z kultem przodków. Przedstawiają przodka. Mają za zadanie wchłonąć ducha przodka i stać się medium w komunikacji między żywymi a zmarłymi. Można się do nich modlić aby uzyskać ochronę lub korzyści. Bo duchy przodków zaniosą te prośby do bóstw i bogów zamieszkujących wszechświat.

Innym zadaniem rzeźby może być ochrona wejścia do chaty czy rezydencji. Istniały figury traktowana jako słupy nagrobne. Wszystkie te funkcje może pełnić tak samo wyglądająca figura. Oczywiście są także takie rzeźby, których funkcja nie budzi wątpliwości. Stanowią słupy ogrodzenia, wieńczą dachy, są elementami łodzi czy instrumentów muzycznych.

 Niestety sztuka Timoru jest stosunkowo słabo poznana. Prymitywne postacie, bez atrybutów wymykają się europejskim i światowym narzędziom poznawczym. Tym bardziej, że plemienne rzeźby z Timoru mają wiele zastosowań i znaczeń zależnie od obszaru z jakiego pochodzą.

Rzeźba jest ciężka. Wykonano ją z twardego drewna. Zachowała się w dobrej kondycji. Myślę że dziury w tylnej jej części służyły montowaniu dodatkowych ozdób. Mam nadzieję, że powstała w pierwszej połowie XX wieku. Ma 41 cm wysokości, 16 cm szerokości i 15 cm głębokości.