Hanuman. Brąz. Sztuka Khmerów. Kambodża. XIX wiek.

Hanuman jest jedną z głównych postaci Ramajamy, wielkiego eposu napisanego w III wieku p.n.e. Był bezgranicznie oddany Ramie, na czele armii małp pokonał złego króla Ravanę aby uwolnić Sitę, żonę księcia Ramy. Jest to tylko jeden z wielu czynów jakich dokonał Hanuman, heros o nadludzkiej mocy, potrafiący latać i przybierać nieskończenie wielką postać.

Nie do końca rozumiem dlaczego Hanuman ma głowę małpy. Być może ją po prostu odziedziczył. Był synem Anjany, aspary, która rozgniewała mędrca i za karę przemienił ją w małpę. Mogła odzyskać ludzką postać pod warunkiem, że urodzi syna o nadludzkiej mocy. Ojcem Hanumana był bóg wiatru. Hanuman jest głęboko zakorzeniony w kulturze plebejskiej, ludowej. To pierwowzór dzisiejszego supermena, wzór ludzkiego oddania.

Przy identyfikacji tej rzeźby miałem okazję skorzystać z zasobów sztucznej inteligencji, która umiejscowiła rzeźbę w Azji południowo-wschodniej i stylistycznie przypisała do sztuki Khmerów z XIX wieku. Identyfikację potwierdziły inne wyszukiwarki dostępne w internecie. Osobiście też jestem przekonany do tej weryfikacji. Rzeźba jest na pewno stara, ma dobre patyny, charakterystyczny dla starych brązów jest sposób łączenia figury z jej podstawą a bardzo bogate ornamenty stroju Hanumana, dynamiczna poza herosa pozwalają bez wątpliwości przypisać rzeźbę do sztuki Khmerów.

Rzeźba ma 32 cm wysokości i 18 cm szerokości. Średnica podstawy wynosi 11 cm. Rzeźbę kupiłem w Polsce na Jarmarku Dominikańskim.